information
Baş ve boyun kanserleri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen kanser türleri arasında yer almaktadır. Baş ve boyun kanserlerinin büyük çoğunluğu erken dönemde belirti verirler. Belirtiler erken fark edilip, doktor erken uyarılırsa, doktorun zamanında doğru teşhis koyması kolaylaştırılabilir.
Baş ve boyun kanserleri; ağız boşluğunu; dudaklar, yanakların iç kısmı, diş eti, damak, dil, ağız tabanı, burun delikleri derisi ve burun döşemesini, boğazın en üst kısmında görülen nazofarinks kanserlerini, sinüs olarak adlandırılan ve yüz kemikleri içinde burun çevresinde yer alan hava boşlukları içinde gelişen paranazal sinüs kanserlerini, burnun gerisini boğaza bağlayan alanda orofarinks kanserlerini, boğazın biraz daha alt kesiminde hipofarinks kanserlerini ve onun da altındaki alanda larinks kanserlerini, kulak kepçesi ve dış kulak yolu kanserlerini, bir de tükrük bezleri kanserlerini kapsar.
Risk Faktörleri
Alkol ve tütün kullanımı(tütün çiğnenmesi veya sigara içme gibi) özellikle ağız boşluğu,orofarinks,hipofarinks ve larinks olmak üzere baş-boyun kanserlerinin en önemli nedenleridir. Kanser gelişme riski, hem tütün ürünleri hem de alkol kullananlarda risk, bu ikisinden yalnızca birini kullananlara göre daha yüksektir.
Baş-boyun kanserlerinin gelişmesinde diğer bir önemli etken cinsel yolla bulaşan HPV (Human Papilloma Virus) olup, bu virüs özellikle orofarinks kanserine yol açmaktadır. Diğer nedenler arasında da; ağız hijyeninin bozuk olması, radyasyon maruziyeti, ve EBV(Ebstein Barr Virus ) enfeksiyonları sayılabilir.
Belirtileri Nelerdir?
- Baş ve boyunun herhangi bir kesiminde şişlik (genellikle ağrısız ve gittikçe büyüyen tarzda),
- Ağız içinde, dilde ve ya dudakta iyileşmeyen yaralar,
- Çiğnemede ve yutkunmada güçlük,
- Devam eden ses kısıklığı veya seste değişiklik,
- Nefes alma veya konuşma güçlüğü,
- Devam eden kulak ağrıları, kulak çınlaması, veya işitme güçlüğü ve boyunda şişlik olabilir.
Tanı
- İlgili uzman şikayetler doğrultusunda muayenesini yapar.
- Şüpheli bölgeden patolojik inceleme için parça alınır (lokal veya genel anestezi gerekebilir).
- Tanı konulduktan sonra hastalığın evresini belirlemek amacıyla farklı tetiklerin yapılması gerekebilir (Ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi veya MR gibi).
Tedavi
Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup, tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler ; radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler gibi farklı seçenekleri içermektedir.